Έκθεση της ζωγράφου και χαράκτριας

Ρένας Τζολάκη

από τις 22 Ιανουαρίου μέχρι τις 21 Φεβρουαρίου 2016
στη γκαλερί ArtΠρίσμα, Κουντουριώτου 187 στον Πειραιά

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Η ελληνίδα ζωγράφος Ρένα Τζολάκη. Ύδρα, Σεπτέμβριος 2015. Φωτό : GAB

Η ελληνίδα ζωγράφος και χαράκτρια Ρένα Τζολάκη, η οποία εγκαταστάθηκε, εδώ και χρόνια στο Παρίσι, μετά από μια, μεγάλης διάρκειας, απουσία από τις Αίθουσες Τέχνης της Ελλάδας, εκθέτει, από τις 22 Ιανουαρίου μέχρι τις 21 Φεβρουαρίου 2016, στη γκαλερί ArtΠρίσμα, Κουντουριώτου 187 στον Πειραιά.Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα που αντιπροσωπεύουν σχεδόν όλη τη χαρακτική δημιουργία της και είναι έργα, λιθογραφίες και γκραβούρες, χαραγμένα και τυπωμένα από την ίδια στις δύο χειροκίνητες πρέσσες που διαθέτει στο παριζιάνικο ατελιέ της.
Την εμφάνισή της χαιρέτησε ο έλληνας συγραφέας Βασίλης Βασιλικός, στην πρώτη της ατομική έκθεση γράφοντας : «Οι λιθογραφίες κι οι ακουαρέλλες της Ρένας Τζολάκη χαράζουν τα σύνορα ενός κόσμου ολοκληρωμένου, υποταγμένου στους κανόνες μιας αυστηρής ευαισθησίας και εγκράτειας, όπου η τεχνική έχει υποτάξει το πάθος της δημιουργίας στην τελειωμένη έκφραση του έργου τέχνης.»
Το Μάϊο 1988, με την ευκαιρία τής έκθεσης της στη γκαλερί Ζουμπουλάκη, ο Αλέξανδρος Ξύδης ξεκινούσε το κείμενό του με τη φράση : «Τη Ρένα Τζολάκη τη γνωρίζαμε για την πολύ φίνα, ποιητική χαρακτική της, την οποία παρουσίαζε σε όσους την επισκέπτονταν στο Παρίσι, όπου από χρόνια ζει.»
Η Francette ADAM, διευθύντρια του Τμήματος Αντιτύπων Χαρακτικής, Λιθογραφίας και λοιπών σύγχρονων Τεχνικών, της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας με την ευκαιρία της πρώτης ατομικής έκθεσης της Ρένας Τζολάκη έγραψε: «Ανήσυχα όνειρα κρέμονται από τα τοπία της Ρένας Τζολάκη. Οι «Δελφοί» βρίσκονται κάτω από την απειλή των Θεών, «Οι Όρνιθες» πετούν ή καταδύονται προς το Άγνωστο, μια βάρκα ξεκινά «τη φυγή» για αβέβαιες όχθες, όντα, κάποιες φορές, «τέρατα» συναντιώνται, χάνονται. Πραγματικός κόσμος, ονειρικός κόσμος, άλλος κόσμος, όλοι ξαναζούν σε έναν μόνο κάτω από το πινέλο του μυστηριώδους μαύρου, σε ρέοντα, διάφανα χρώματα.»
Ο Georges Dayez, ζωγράφος και καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού έγραψε στο φυλλάδιο της ατομικής έκθεσης της στη γκαλερί Anne Colin το 1971: «Αυτό που δημιουργεί αξία, στα έργα της Ρένας Τζολάκη και τους παρέχει αυθεντικότητα, ξεχωριστή αίσθηση, είναι που άνθισαν μέσα στο ίδιο της το ατελιέ και, από τη σοδειά τής πέτρας μέχρι την εκτύπωση και του τελευταίου χρώματος, όλα είναι έργο των χεριών της.»
Στο ίδιο φυλλάδιο ο σπουδαίος κριτικός Τέχνης Gilbert Lascault, συμπλήρωνε: «Πρέπει να κάνετε μια διπλή δουλειά για να νιώσετε μια διπλή ευχαρίστηση. Αργά, θα διαβάζετε τα κείμενα της Αρχαίας Ελλάδας και, ταυτόχρονα, με αυστηρή προσοχή, θα κοιτάζετε τις ακουαρέλες, τις λιθογραφίες, τις γκραβούρες της Ρένας Τζολάκη.»
Κι ένας άλλος, επίσης σπουδαίος, κριτικός Τέχνης ο Henri Raynal, σ’ ένα κείμενό του του 1993, το οποίο συμπεριέλαβε στο βιβλίο του «La Double Origine : journal de bord d’un voyage en peinture» έγραφε για την ελληνίδα ζωγράφο και χαράκτρια: «Αυτό που φαίνεται δεν είναι παρά ένα πέπλο. Γι’ αυτό υπάρχει αυτή η διακριτικότητα, που είναι το μέγιστο χαρακτηριστικό του έργου της Ρένας Τζολάκη. Σίγουρα της οφείλουμε πίνακες όπου υψώνεται ένα κόκινο πάθος, ή βέβαια ξεπηδά ένα κίτρινο που θα θέλαμε να το πούμε ταυτόχρονα θερινό ή εαρινό, ωστόσο η προτίμησή της πάει προς τη λεπτότητα. Αποχρώσεις, συμφωνίες.»
Όταν η Ρένα Τζολάκη έλαβε μέρος στη δεύτερη International Contemporary Art Fair στο Λονδίνο το 1985, ο κριτικός Τέχνης Gérard Xuriguera έγραψε: «Αν η Ρένα Τζολάκη χρησιμοποιεί τις όψεις, κάνει έκκληση σ’ αυτές μόνο για δώσει την πεμπτουσία, το μυστκό νήμα, τα κρυμμένα κοσμήματα, μισοκρύβοντας τις φιγούρες τους μέσα στα δίχτυα από ασταθές υφάδι, υφαίνοντας ένα πέπλο ομίχλης σοφά αποσταγμένης, που μας δίνει το μέτρο του απείρου της.»
O Jean-Luc Mercié, καθηγητής Πανεπιστημίου στον Καναδά, μετά από μια επίσκεψη στο ατελιέ της Ρένας Τζολάκη έγραψε σ’ ένα κείμενό του για τον κατάλογο της έκθεσης της στο Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας της γαλλικής πόλης  Auxerre το 1984: «Οφείλω να σας πω πόσο μου άρεσε και με εντυπωσίασε αυτή η επίσκεψη στο ατελιέ σας. Είχα μείνει στην πειραματική δουλειά του παρελθόντος, στις διάφανες και σοφές λιθογραφίες, στις πλυμένες με επιδεξιότητα ακουαρέλες. Και να μετά από αυτήν την πολύμορφη περίοδο έφτασε ο καιρός της πληρότητας. Μου αρέσει ο τρόπος με τον οποίο διευθύνετε ένα μυστικό, απαιτητικό και γαλήνιο έργο, μακριά από τους θόρυβους και τις φασαρίες αυτού του τέλους του αιώνα.»
Στον ίδιο κατάλογο ο κριτικός Τέχνης Adam Saulnier έγραψε: «Τα σχέδια με μολύβι της Ρένας Τζολάκη παρελαύνουν μπροστά στα μάτια μου. Δεν ξέρω να κοιτάζω, να σκέφτομαι και να μιλώ ταυτόχρονα. Μένω σιωπηλός. Η Ρένα Τζολάκη προστατεύει καθένα από τα σχέδιά της με ένα φύλλο μεταξένιου χαρτιού. Οι κινήσεις των χεριών που απαιτεί αυτή προφύλαξη δίνουν στο πνεύμα μου τις απαραίτητες στιγμές. Έμβρυα σκέψης δημιουργούνται σιγά-σιγά.»
Και τρεις συνεργάτες της, της νεώτερης γενιάς, συμπληρώνουν την προσωπογραφία της ελληνίδας δημιουργού με κείμενά τους στο φυλλάδιο ετούτης της έκθεσης, από τα οποία παραθέτουμε κάποια μικρά αποσπάσματα :
Ο ποιητής Βασίλης Κουμής: «Το έργο Τέχνης σαν μονάδα, αισθητικά και αντικειμενικά είναι μοναδικό, είναι αυτόνομο με την προσωπική του δυναμική και αξία. Σκεφτείτε όμως την σύνδεση διαφορετικών τεχνών και την αλληλουχία τους; Αυτό το κατάφερε η Ρένα Τζολάκη και όχι μόνο με τα ποιήματά μου, αλλά και με τα ποιήματα του Baudelaire, του Verlaine, του Άναλις και άλλων σε εξαίσιες livre d’ art απεικονίσεις, πνευματικά ισορροπημένες.»
Ο εκδότης, Δανιήλ Σαπιρώφ των εκδόσεων Editions Synergie: «Αναλογίζομαι το πόσο απλόχερα μου έδοσες την ώθηση, μέσα από τη δική σου γνώση, μ’ έκανες εκδότη, μαθήτευσα δίπλα σου για τα πολύ απλά όπως και για τα δύσκολα, χάραξες πλέον καθοριστικά τον εκδοτικό μου δρόμο. Αγαπητή μου Ρένα σου οφείλω τα πάντα, σ’ευχαριστώ που υπάρχεις.»
Και ο συγγραφέας Γιώργος Αλεξανδρινός, ο οποίος επιμελήθηκε και το φυλλάδιο της έκθεσης : «Η Ρένα Τζολάκη δεν υπέκυψε ποτέ σε ευτελείς μόδες κι ούτε ακολούθησε ποτέ πρόσκαιρα, εφήμερα, ανούσια καλλιτεχνικά ρεύματα του συρμού. Συνεχίζει να αντιστέκεται πιστή στις Αρχές της, να αντιστέκεται οχυρωμένη στο μετερίζι των Απόψεων της. »

Η έκθεση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδας, το οποίο είναι και ο χορηγός επικοινωνίας.

Rena Tzolakis, Appel sans réponse, Gravure sur metal en couleurs.

Rena Tzolakis, Aquatiques, Gravure sur metal en couleurs, 39,5X49,5

Βιογραφικές σημειώσεις

Η Ρένα Τζολάκη γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας ζωγραφική, με δασκάλους τον Γιάννη Μόραλη και τον Ανδρέα Γεωργιάδη, ο οποίος υπέγραφε ως « Ανδρέας ο Κρης », και χαρακτική με τον Γιάννη Κεφαλληνό. Στη συνέχεια παίρνει την υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών για να ειδικευτεί στη λιθογραφία, στην Ecole Nationale Supérieure des Beaux-Arts του Παρισιού με δάσκαλο τον Pierre Eugène Clairin, του οποίου αργότερα θα γίνει βοηθός. Παράλληλα διδάσκεται την Τέχνη του Βιβλίου  στη φημισμένη Ecole Estienne. Έκτοτε ζει και εργάζεται στο Παρίσι. Έχει κάνει πολλές ατομικές εκθέσεις στο Παρίσι, Αθήνα, Aix en Provence, Auxerre, Λονδίνο και Θεσσαλονίκη. Έχει λάβει μέρος σε διεθνείς εκθέσεις, όπως: Μπιενάλε της Βενετίας, καλεσμένη στο περίπτερο της Αμερικής, Μπιενάλε Νέων του Παρισιού, I.CAF στο Λονδίνο, Tondo, Saga και Le Mois de l’ Estampe στο Παρίσι.
Ήδη το 1968, φοιτήτρια ακόμη στην Ecole Nationale Supérieure des Beaux-Arts του Παρισιού, εικονογράφησε με έγχρωμες ξυλογραφίες σε όρθιο ξύλο το βιβλίο La belle Allemande ou les galanteries de Thérèse για τις εκδόσεις Les mille et un bibliophiles, Paris. Την ίδια χρονιά εικονογράφησε  τον τέταρτο τόμο των ποιημάτων του Paul Verlaine και τρία χρόνια μετά Les Fleurs du Mal του Charles Baudelaire, για τις εκδόσεις La Nouvelle Librairie de France, Paris, με λιθογραφίες.
Το 1981 εικονογράφησε με απρόμαυρες χαλκογραφίες το ποίημα Lui ici του Dimitri Analis για τις εκδόσεις Biren, Paris. Το 1992 το βιβλίο Fleur de mot της Sylvie Langlet με έγχρωμες χαλκογραφίες και ειδική προσωπική τεχνική για τις εκδόσεις Anke Kerlo, Berlin.
Το 2008 την ποιητική συλλογή Συμφωνία των Υγρών του Βασίλη Κουμή με ασπρόμαυρες χαλκογραφίες, για τις εκδόσεις Editions Synergie, Αθήνα. Και το 2012 την ποιητική συλλογή του Δημήτρη Κρανιώτη L’évidence fugace με σχέδια με μολύβι (mine de plomb) για τις εκδόσεις Al Manar, Paris.
Το 1975 έλαβε το Βραβείο Florence Gould από την Académie des Beaux-Arts του Παρισιού για το λιθογραφικό έργο της . Έργα της υπάρχουν στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, στη Πινακοθήκη Αθηνών, στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλεως Auxerre, στο Ινστιτούτο Smithsonian των ΗΠΑ, καθώς και σε πολλές ιδιωτικές συλλογές σε Γαλλία, Ελλάδα, Αγγλία, Αμερική, Σουηδία, Γερμανία, Βραζιλία, Ισραήλ, Αργεντινή και αλλού.

  Rena Tzolakis, Clairière, Gravure sur metal en couleurs.

Rena Tzolakis, Double destinée.

Rena Tzolakis, Et après Gravure sur metal en couleurs, 49,5X59,5.

renatzolakis@gmail.com
facebook.com/renatzolakis
www.renatzolakis.com
www.toatelietisrenastzolaki.com