«Ένας έλληνας φοιτητής αυτοκτόνησε στο Παρίσι»,
του Γιώργου Αλεξανδρινού
ΟΛΟΣ ο κόσμος είναι μια σκηνή κι όλοι εμείς θεατές ταυτόχρονα και ρόλοι. Μολονότι από πολύ νωρίς τούτη η άποψη διατυπώθηκε ξεκάθαρα παραμένει εξαιρετικά δύσκολη η συνειδητοποίηση της αλήθειας της. Χρειάζεται ανάλωση ζωής, για να συλλάβει κανείς την ουσία ενός τόσο μεγάλου παιχνιδιού και κυρίως για να την εκφράσει. Το μυθιστόρημα του Γιώργου Αλεξανδρινού είναι σαφώς αποτέλεσμα μιας τέτοιας ανάλωσης. Είναι σαφώς ό,τι προέκυψε από βαθύ ψάξιμο και διαρκή επίπονο και μακροχρόνιο αγώνα εναντίον των καθημερινών ψευδαισθήσεων που ανεπαίσθητα μετατρέπονται σε ψευδαισθήσεις μιας ζωής.
Ο Γιώργος Αλεξανδρινός εκμεταλλεύεται τη φόρμα του αστυνομικού μυθιστορήματος σχολιάζοντάς την ταυτόχρονα. Πράττει το ίδιο με όλους τους τομείς με τους οποίους καταπιάνεται. Χρησιμοποιεί άφοβα το αστυνομικό σασπένς για να αυξήσει το ενδιαφέρον της καταβύθισης στη συενείδηση του ήρωα, για να χτίσει σταδιακά ένα σκηνικό ίντριγκας και ασφυξίας, που θα τον οδηγήσει προς τα πάνω, προς τη βαθιά ανάσα της αλήθειας που κάνει το στήθος να πονά, αλλά ταυτόχρονα απελευθερώνει.
Ο Ντιντερό, ο Καβάφης, ο Σεφέρης, ο Σιμενόν, ο Σαγκάλ, η ΕΟΚ, η μυστική αστυνομία, το Παρίσι και οι ζώντες ή αναχωρήσαντες θαμώνες των καφέ και των βουλεβάρτων του, ντόπιοι αλλά κυρίως αλλοδαποί είναι τα συναπαντήματα αυτής της πορείας, την οποία ο συγγραφέας έχει το θάρρος να περιγράφει χωρίς να χάνει το χιούμορ και στις στιγμές της βαθύτατης οδύνης.
Πρόκειται για το χρονικό μιας σειράς διαψεύσεων που προκαλούν πόνο αλλά και απογείωση. Ο ήρωας του βιβλίου (που σε τέτοιου είδους βιωματικά πονήματα ταυτίζεται κατ’ ουσίαν με το πρόσωπο του συγγραφέα) ανασύρεται βίαια από ένα βολικό περιθώριο για να υποχρεωθεί σε μια πορεία συνείδησης: θα χρειασθεί να πάρει το αντικείμενο της έρευνάς του, να χάσει την υπόστασή του για να ξαναβρεθεί στις αληθινές της διαστάσεις, στο παράδοξο, ποιητικά αισιόδοξο φινάλε. Αισιόδοξο γιατί ανακαλεί μια ξεχασμένη αλήθεια: ότι η φυσική κατάσταση του ανθρώπου είναι να πετά. Ο Σαγκάλ το ζωγράφισε στις αρχές του αιώνα. Στο σκοτεινό μέλλον του αιώνα μας κάποιος το ζωγραφίζει με λέξεις. Κι αυτό είναι σίγουρα ένα αισιόδοξο μήνυμα.
Χ. Α. εφημερίδα ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 16 Αυγούστου 1995
